Toepassingen van Artificial Intelligence in de gezondheidszorg

Snellere diagnoses, nauwkeurigere behandelingen en beter geïnformeerde patiënten: zomaar een greep uit de voordelen die in de gezondheidszorg behaald kunnen worden met Artificial Intelligence (AI).

Voor velen is AI echter nog een ver-van-mijn-bed-show. Het is iets van de toekomst, de investering is te groot en het effect te onzeker. Maar AI is allang geen toekomstmuziek meer. Terwijl u dit blog leest, wordt de technologie op tal van manieren ingezet, en juist in de gezondheidszorg. Om de meerwaarde van AI aan te tonen, bracht onderzoeksbureau PwC de ontwikkelingen en trends in kaart. In dit blog bespreek ik er vijf, en deel ik ook vijf succesverhalen van toepassingen van Artificial Intelligence in de gezondheidszorg.

Onderzoeksbureau PwC voorspelt dat de volgende trends een grote rol gaan spelen in de ontwikkeling van AI in de gezondheidszorg:

1. Behoefte aan een ander zorgsysteem
Vergrijzing, de toename van chronische aandoeningen en de stijgende ziektekosten vragen om een nieuw soort gezondheidszorg. In plaats van een “ziekenhuis-systeem”, dat ingericht is op de kortdurende behandeling van patiënten met acute aandoeningen, gaan we naar een systeem waarmee we grote groepen mensen met complexe en chronische aandoeningen langdurige zorg kunnen bieden.

2. Enorme toename aan medische gegevens
De ontwikkelingen in de geneeskunde gaan snel. Zo hebben alleen dermatologen al rond de 11.000 nieuwe artikelen per jaar tot hun beschikking. Verwacht wordt dat in 2020 een yottabyte (10 tot de macht 24) aan medische gegevens beschikbaar is, waarvan 80 procent zal bestaan uit ongestructureerde data. Het is voor mensen een onmogelijke opgave om deze sterk groeiende hoeveelheid gegevens te verwerken.

3. Veranderende toepassing van medische technologie
Naast de ontwikkeling van de geneeskunde verbetert ook de toepassing van technologie in de gezondheidszorg. Waar technologie zich eerst puur richtte op medische producten (hardware), wordt het nu bijvoorbeeld ook volop ingezet voor de analyse van medische gegevens. Wearables, big data en nu ook artificial intelligence en virtual reality gaan zorgen voor een enorme kwaliteitsslag in de geneeskunde. Dankzij deze ontwikkelingen kunnen artsen in de toekomst

4. Toegankelijkere gezondheidszorg
Internetverbinding en mobiele apparaten zorgen ervoor dat we 24 uur per dag met elkaar verbonden zijn en informatie kunnen verzamelen. Patiënten hebben hierdoor veel meer informatie tot hun beschikking, kunnen proactief met hun gezondheid aan de slag en daardoor samen met hun zorgverleners betere beslissingen nemen over hun behandeling. Hierdoor wordt de gezondheidszorg steeds toegankelijker en persoonlijker.

5. Groeiende interesse bij patiënten
Door ontwikkelingen als Internet of Things wordt de gezondheidszorg steeds beter aangepast op de patiënt. Dankzij slimme apparaten hoeft hij minder vaak naar het ziekenhuis te komen en kan hij meer zelf doen, zoals zijn bloeddruk meten. Deze beweging komt ook steeds meer vanuit patiënten zelf. Zij gaan steeds actiever aan de slag met hun gezondheid en zien techniek niet meer als drempel. Dit zorgt ervoor dat patiënten ook voor AI steeds meer openstaan.

Toepassingen van AI nu en in de toekomst

Zoals ik al zei in de introductie, is AI niet alleen toekomstmuziek. Er zijn al verschillende interessante en veelbelovende voorbeelden van AI in de gezondheidszorg, waaronder:
• Datamanagement voor betere analyses en behandelingen
Het Google Deepmind Health project richt zich op deep learning. Hierbij interpreteren algoritmes hoofd-, nek- en oog-scans van patiënten, leert het system hoe het afwijkingen in deze scans kan identificeren en adviseert het de arts over de mogelijke behandelingen.
• Virtuele assistent die beeldmateriaal analyseert
Voor radiologen en cardiologen is IBM bezig met een algoritme waarmee scans en echo’s sneller en beter geïnterpreteerd kunnen worden. Hierdoor hebben specialisten meer tijd voor de meest complexe gevallen.
• App die luistert naar gezondheidsklachten
Het Britse Babylon is bezig met een applicatie waarmee mensen door middel van spraakherkenning kunnen aangeven wat hun gezondheidsklachten zijn. Deze worden vervolgens vergeleken met de aandoeningen in de database. Op basis van de medische informatie en de medische geschiedenis van die persoon doet de applicatie vervolgens suggesties voor te zetten stappen (van “neem een paracetamol” tot “bel 112”).
• Virtuele verpleegkundige
De interface van de Molly app heeft een prettige stem, een vriendelijk gezicht en maakt gebruik van machine learning om patiënten met chronische aandoeningen te ondersteunen tussen de doktersbezoeken in. De app monitort hun conditie en houdt bij of de behandeling aanslaat.
• Precisiegeneeskunde
Het Canadese Deep Genomics heeft een platform gemaakt waarmee het mogelijk wordt in een grote hoeveelheid medische gegevens en genetische informatie patronen, mutaties en aanwijzingen voor aandoeningen te herkennen. Hierdoor krijgen artsen zicht op wat er precies in een cel gebeurt wanneer het DNA door een genetische variatie (op een natuurlijk wijze of door een behandeling) veranderd wordt.
• Snel nieuwe medicijnen op de markt brengen
De Atomwise supercomputers maken gebruik van een database met moleculaire structuren. Hiermee heeft het in korte tijd twee bestaande medicijnen op zo’n manier kunnen aanpassen dat de besmettelijkheid van het Ebola-virus sterk verkleind werd. Zonder deze AI-technologie zou een dergelijk onderzoek maanden of jaren duren.

Aandachtspunten bij toepassing van AI in de gezondheidszorg

De toepassingen van AI zijn veelbelovend, maar toch wil ik een paar belangrijke kanttekeningen plaatsen. Om AI zorgvuldig te laten integreren in de gezondheidszorg, is het van belang dat er ethische standaarden komen en dat de ontwikkeling van AI geleidelijk plaatsvindt. Zodat de haken en ogen van AI op tijd in beeld komen en patiënten er langzaamaan mee vertrouwd kunnen raken. Daarnaast is het van belang dat zorgprofessionals basiskennis gaan vergaren over AI in een medische omgeving en dat AI-ontwikkelende bedrijven goed (blijven) communiceren over de voordelen en de risico’s van AI in de gezondheidszorg. Tot slot is de kwaliteit van de gebruikte data bepalend voor het succes van de inzet van artificial intelligence. Bad input is immers bad output.  

Op deze manier kunnen de toepassingen van AI daadwerkelijk gaan inspelen op de trends in de gezondheidszorg en kunnen artsen en patiënten gebruik gaan maken van de technologische mogelijkheden.