Deloitte: Strategische verschuiving naar concurrentievoordeel met GenAI

Deloitte heeft de vierde editie van State of Generative AI in the Enterprise gepubliceerd, een rapport waarin ieder kwartaal het huidige landschap van GenAI-acceptatie en -implementatie wordt gepeild. Aan het onderzoek hebben 2.773 respondenten in veertien landen meegedaan, waaronder Nederland.

Een opvallende uitkomst is dat er een strategische verschuiving ontstaat van een technologische inhaalslag naar het behalen van concurrentievoordeel met GenAI. De belangrijkste bevindingen zijn:
• Bijna de helft van de Nederlandse respondenten ervaart (erg) veel druk van buitenaf om GenAI-tools en -toepassingen in te zetten in hun organisatie. Iets meer dan een kwart ervaart (erg) veel druk vanuit de eigen organisatie.
• Nederlandse respondenten zijn het minst bezorgd om banenverlies als gevolg van automatisering met GenAI. Over naleving van wet- en regelgeving, gebrek aan transparantie en misbruik van klantdata maken zij zich het meeste zorgen.
• Organisaties houden de ontwikkeling van Agentic AI, GenAI-technologie die nagenoeg zelfstandig beslissingen kan nemen en acties kan uitvoeren zonder menselijke tussenkomst, nauwlettend in de gaten.

GenAI-adoptie verloopt niet op hetzelfde tempo als technologische vooruitgang
Organisaties lopen bij het opschalen van GenAI-initiatieven regelmatig tegen praktische hindernissen aan. Meer dan tweederde van de respondenten meldt dat slechts 30 procent of minder van de GenAI-experimenten in de komende drie tot zes maanden volledig zal worden opgeschaald. Een overgrote meerderheid van de respondenten (78 procent) verwacht echter hun totale AI-uitgaven in het volgende fiscale jaar te verhogen.

“Als je wilt opschalen door de hele organisatie heen, kom je aan de kernprocessen van de onderneming. Dan zul je je naast praktische zaken ook moeten buigen over vraagstukken op het gebied van kwaliteit en veiligheid van data, het beperken van risico’s en het voldoen aan regulering. Er gaat tijd overheen om zo’n ingrijpende technologie goed te integreren,” zegt Naser Bakhshi, Partner AI & Data bij Deloitte.

Opvallend is dat bijna de helft van de Nederlandse respondenten (48 procent) aangeeft (erg) veel druk van buitenaf te ervaren om GenAI-tools en -toepassingen in te zetten in hun organisatie. Denk bijvoorbeeld aan externe druk van concurrenten, aandeelhouders of andere belanghebbenden. Iets meer dan een kwart van de Nederlandse respondenten (28 procent) ervaart (erg) veel druk vanuit de eigen organisatie.

Toenemende zorgen om naleving van wet- en regelgeving
De voortdurende ontwikkelingen rondom GenAI vergroten de behoefte aan duidelijke (wettelijke) kaders voor organisaties. Wereldwijd zien organisaties zich geconfronteerd met uitdagingen op het gebied van risicomanagement (32 procent) en naleving van wet- en regelgeving (38 procent). Onder Nederlandse respondenten zijn de zorgen om naleving van wet- en regelgeving toegenomen; van 32 procent in de eerste editie van Deloitte’s State of Generative AI in the Enterprise naar 40 procent nu.

Nederlandse respondenten zijn daarnaast bezorgd over het gebrek aan transparantie (40 procent) en misbruik van klantdata (40 procent). Het verlies van banen door automatisering met GenAI wordt door Nederlandse respondenten het minst vaak aangemerkt als punt van zorg (10 procent).

Organisaties hebben volgende technologische ontwikkeling – Agentic AI – al in het vizier
De ontwikkeling van Agentic AI, een GenAI-technologie die nagenoeg zelfstandig beslissingen kan nemen en acties kan uitvoeren zonder menselijke tussenkomst, wordt nauwlettend in de gaten houden door organisaties wereldwijd. Een kwart van de ondervraagde organisaties (26 procent, NL: 34 procent) onderzoekt al in (zeer) grote mate de ontwikkeling van Agentic AI en 42 procent tot op zekere hoogte (NL: 34 procent). De belangrijkste uitdagingen waarmee GenAI momenteel wordt geconfronteerd - onduidelijke regelgeving, risicomanagement, datatekorten en personeelsproblemen – blijven echter ook bij Agentic AI een rol spelen.

Bakhshi besluit: “Als Nederland een voortrekkersrol wil veroveren op het gebied van GenAI, dan moeten we bereid zijn om daar voldoende tijd en energie in te steken. We zullen komende jaren nog heel veel moeten ontdekken en leren. Daarbij moeten we goed voor ogen houden: de mens moet altijd centraal blijven staan.”