Combinatie data met inzichtelijk vermogen en nieuwsgierigheid is goudmijn

Dat data een goudmijn is, weten we allemaal. Toch laten veel bedrijven kansen liggen als het gaat om de toepassing van die data. En wat bedrijven zich ook vaak niet realiseren, is dat er tegelijkertijd een bron van onaangeboord potentieel zit in de unieke inzichten, wijsheid en nieuwsgierigheid van de medewerkers zelf.

De ware kracht van data komt pas echt tot leven wanneer ze worden samengevoegd met persoonlijk inzicht. Dit is geen reguliere oproep om gegevens beter te gebruiken; dit is een oproep om individuele expertise te combineren met datatools en zo gerichte innovatie en betekenisvolle verandering te ontketenen.

Het gebeurt nog té vaak dat alleen een selecte groep binnen een bedrijf zich bezighoudt met innovaties op basis van data. Dit is vaak een groep met een gedeelde visie en achtergrond. Medewerkers met kennis van data en de mogelijkheid om data te analyseren. Om écht te kunnen innoveren, is het belangrijk dat ook andere medewerkers worden betrokken bij de vertaling van data naar bruikbare toepassingen. Sterker nog: het zou de missie moeten zijn van elk bedrijf, om elke medewerker deelgenoot te maken van beschikbare data, en eenieder de kans te geven om data ook actief te gebruiken in het eigen werkveld. Doorgaans maakt 30 procent van de medewerkers gebruik van data en data visualisaties. Het is de hoogste tijd om de overige 70% te verleiden om dat ook te doen. Uiteindelijk wordt een onderneming daar 100 procent beter van.

Van zelfbediening naar zelfcreatie
In termen van het ‘biomodal-model’ van Gartner kan je zeggen dat er twee manieren zijn om data analytics toe te passen binnen bedrijven. Aan de ene kant de manier die veel organisaties gewend zijn en waar veel analytics-oplossingen goed in zijn. Dat is de productieve, voorspelbare en standaard manier van werken waarop organisaties hun dashboards gebruiken. Oftewel, we geven individuen technologie, daarmee kunnen ze prachtige dashboards maken en bepaalde inzichten opdoen en die inzichten vervolgens terug rapporteren. Het is, zou je kunnen zeggen, de Netflix-zelfbediening manier van werken: je gaat naar Netflix, je kunt zoeken wat je wilt en uiteindelijk krijg je de gevraagde content geleverd. Aan de andere kant is er de manier van werken waar je als organisatie naartoe wil, en in staat worden gesteld om gegevens meer onderzoekend te gebruiken en data en analyses te gebruiken voor innovatie. Als je analytics-platform je in staat zelf data ook op een zelfgecreëerde manier te gebruiken, inzichten van anderen in de organisatie te verkrijgen en nieuwe content te genereren, dan pas ga je je als organisatie onderscheiden.

Cultuuromslag van consumeren naar creëren
Om dat te bereiken, is een cultuuromslag nodig. Management moet de moeite nemen om op een laagdrempelige manier iedereen - dus niet alleen de data-analisten - te enthousiasmeren en in staat te stellen om data te analyseren en toe te passen. En zeg nou zelf, van de uitnodigende visualisaties die je met een goed analytics platform eenvoudig kunt maken, wordt toch iedereen enthousiast? Elk vraagstuk wordt in één oogopslag vertaald naar inzichten met grafieken, tabellen, vormen, kleuren, dimensies enzovoort. Het is niet voor niets dat de Tableau Community bekend staat als een plek waar de analyses hand in hand gaan met liefde voor aantrekkelijke vormgeving.

Een voorbeeld is de Iron Viz, een competitie waarin gebruikers met elkaar de strijd aangaan om het meest aantrekkelijke dashboard te ontwerpen. Die dashboards worden vervolgens ter beschikking gesteld aan gebruikers. Ook binnen organisaties zijn dit soort incentives te bedenken om iedereen aan boord van het dataschip te krijgen. Zou het niet mooi zijn als we dat enthousiasme kunnen delen met de 70 procent die zich niet dagelijks bezighoudt met data? Door medewerkers uit te nodigen en uit te dagen om vraagstukken die zich in hun werkdomein voordoen, voor te leggen en ze te laten zien en ervaren hoe inspirerend het is om op basis van data co-creatie te realiseren? Hoe meer medewerkers zien en ervaren wat de waarde is van data, hoe meer interessante vragen er worden opgeroepen. Vaak kan een vraag over een klein probleem grotere problemen én oplossingen binnen een bedrijf aan het licht brengen. Door meer medewerkers, meer teams en meer afdelingen uit te nodigen om mee te denken en te experimenteren met data, is de kans groot dat je meer ideeën genereert. Als we de drempel verlagen voor data, verhoog je de kans op creatie.

Vragen is innoveren
We zijn geneigd om te denken dat we alles weten. Maar soms kom je tot verrassende inzichten doordat iemand een vraag durft te stellen die anderen niet durven te vragen, of die simpelweg niet in ze opkomt. Een prikkelende vraag kan de aanzet zijn tot een innovatief idee of een mooie oplossing. Door op een visueel aantrekkelijke manier met behulp van data antwoord te geven op een vraag, zullen mensen meer geneigd zijn om een vraag te stellen. Ze kunnen zelf aan de slag en ontdekken dat het leuk is om te spelen met data, en om vraagtekens te zetten bij hun dagelijkse werk. Die input levert veel interessante informatie op. Een ‘waarom-vraag’ kan van grote toegevoegde waarde zijn voor een bedrijf.

Water aan boord
Een beroemd voorbeeld van een ‘waarom-vraag’ is dat van een medewerker van een luchtvaartmaatschappij die het vreemd vond dat er na elke vlucht zoveel flesjes water overbleven. De persoon in kwestie vroeg zich af of dit een probleem was en het antwoord was overtuigend: door elke keer te veel water mee te nemen, werd er meer kerosine verbruikt en jaarlijks voor miljoenen dollars aan brandstof nodeloos verstookt. Het minderen van vijf flesjes per toestel zorgde al voor een enorme besparing. Het aantal flesjes water, dat was gebaseerd op het aantal passagiers, bleek niet alleen niet goed gecalculeerd, het had ook vergaande gevolgen voor de vliegtuigmaatschappijen. En uiteindelijk ook voor de consument, die indirect meebetaalt aan het brandstofverbruik.

Data-hiaten
Er zijn talloze voorbeelden van hoe gebruikers data-hiaten wisten op te sporen. Een magazijnbeheerder van een groot Brits automerk stelde de ‘waarom-vraag’ bij de hoeveelheid batterijafval die hij voorbij zag komen. Die vraag leidde tot een zoektocht naar optimalisatie van het productieproces. Dat lukte, en bovendien bespaart het bedrijf nu 20.000 pond per week, omdat er minder afval wordt gegenereerd. Luisteren naar een ‘waarom-vraag’, en die visueel aantrekkelijk beantwoorden met data, kost niets en kan een hoop opleveren. Immers, zien is geloven. Bedrijven die dit doen, laten de concurrentie snel achter zich en zijn ook in staat om dat te blijven doen. Dus: koester je data, bied het in hapklare en visueel aantrekkelijke brokken aan en daag medewerkers uit om data voor je te laten werken. Data is zilver, waarom is goud.

Erik ten Bruggencate is Regional Vice President bij Tableau (Salesforce)