Interview Mark Raben, SAP: Zorgvuldig jongleren met data

Data zijn er in allerlei soorten en maten. De technologie is er nu om razendsnel al die gegevens te kunnen analyseren. Daarvoor heeft SAP bijvoorbeeld zijn in-memory database HANA gebouwd. Maar niet alle informatie hoeft te zijn opgenomen in dit innovatief staaltje techniek. “Daarom moet je goed nagaan welke bedrijfswaarde aan data is toe te kennen en die op een passend opslagmedium toepassen”, zegt Mark Raben, Director Innovation & Product Strategy bij SAP Nederland.

Wat het eerste opvalt aan de huidige stand van technologie en het gebruik daarvan binnen organisaties, zo vertelt Raben, is de vervagende grens tussen Business Intelligence (BI) en Business Analytics (BA). Het eerste fenomeen beschrijft het verzamelen van nuttige informatie voor medewerkers binnen het bedrijf. “Dat is een omslachtig proces”, verklaart Raben. “Je moet eerst alle betreffende data uit de bronsystemen halen, dan gaan ze door de ETL-laag (Extraction. Transformation, Load). Dat laden gebeurt dan in een database die is ingericht als een datawarehouse.  De gegevens worden dusdanig gerangschikt dat ze interessant zijn voor bijvoorbeeld verkopers, of voor inkopers, of voor de boekhouder. Dat zijn allemaal verschillende kubussen waarop je analyses kunt loslaten; en dan pas zit je bij het BA-onderdeel. Als je andere informatie wilt onttrekken aan het datawarehouse, dan moet je – veelal kostbare – deskundigen inhuren om een nieuwe kubus te bouwen. Erg omslachtig allemaal.”

Die grens vervaagt door in-memory databases die enorm veel data weten te verwerken in het werkgeheugen en dit direct aan te bieden aan medewerkers. SAP HANA is zo’n exemplaar. Hij vertelt dat er een hele waslijst is aan applicaties die dankbaar gebruik maken van de snelheid die HANA biedt. “Nutsbedrijven passen het bijvoorbeeld toe om heel snel te kunnen zien hoe het verbruik is van energie, en wat het aanbod is door mensen die dankzij windmolens of zonnepanelen lokaal elektriciteit opwekken. Als je dat koppelt aan de inkoopgegevens, dan kun je daarmee als energiebedrijf je marge gaandeweg optimaliseren.”

Acutele data analyseren
Als je dan ook nog eens de bedrijfssoftware rechtstreeks bovenop zo’n database laat draaien, dan vervagen er nog wel meer grenzen, stelt Raben. “Begin 2013 is SAP Business Suite on SAP HANA gepresenteerd. Dat is precies zo’n oplossing waarmee bijvoorbeeld de actuele (order)gegevens meteen beschikbaar zijn voor analyses. Hiermee vervaagt de grens tussen OLTP en OLAP.”

Het verwerken van transactiedata en het analyseren ervan versmelt. Hij geeft aan dat de in-memory database in combinatie met de SAP Business Suite tegenwoordig ook in de cloud beschikbaar is voor organisaties die meteen van de snelheid gebruik willen maken en niet willen wachten op de aankoop van de hardware die nodig is voor HANA, of niet de kapitaalsinvesteringen willen doen voor een oplossing in huis.

Overigens is met de in-memory database niet het einde van het datawarehouse ingeluid, meent Raben. “Dan heb je het eigenlijk over de taxonomie; de ordening van gegevens. Waarbij het van belang is dat aan data dezelfde eigenschappen kleven. Een organisatie heeft tal van bronsystemen; internationaal verspreid. Die kunnen, bijvoorbeeld door verschillende wet- en regelgeving in meerdere landen, een andere definitie hanteren. Als je dan toch alle cijfers wilt consolideren; vooral de financiële cijfers, dan is een datawarehouse het instrument om dat te doen.”

Deze functie blijft behouden, zegt Raben, “maar om bijvoorbeeld operationele rapportages aan te bieden vanuit het datawarehouse: dat verdwijnt. Daar moet je een datawarehouse niet mee willen belasten.”

SAP biedt zelfs de mogelijkheid waarbij HANA wordt gebruikt als database onder een datawarehouse. “Dan wordt de performance van het datawarehouse veel beter en kan het laden veel sneller; bovendien comprimeert HANA de data nog eens met een factor van ongeveer drie. De voordelen zijn dat je veel sneller over geconsolideerde gegevens kunt beschikken, en dat het datawarehouse niet zo snel volloopt.”

Kostenefficiënt
Meerdere organisaties, zo vertelt Raben, hebben wel 10 TB in het datawarehouse zitten. Opgebouwd uit data van tien jaar geschiedenis. “Dat wil je niet allemaal in een in-memory database hebben. Want er hangt natuurlijk wel een prijskaartje aan het in het werkgeheugen opslaan van gegevens. Een bedrijf moet zich afvragen van welke data het nuttig is om ze real-time beschikbaar te hebben.”

Organisaties zullen de komende tijd de waarde van data moeten beschrijven, en vervolgens bepalen welk hulpmiddel het nuttigst is om ze de meest kostenefficiënte bijdrage te laten leveren aan de bedrijfsvoering, stelt Raben.

Bij SAP alleen al zijn er verschillende databases, die een verschillende rol kunnen spelen. “Zo hebben we ASE (Adaptive Server Enterpise), onze relationele database. Via de acquisitie van Sybase, hebben we ook IQ. Dat is een kolom-gebaseerde database, waardoor je veel sneller iets vindt dan in een rij-gebaseerde database. En natuurlijk zijn er tegenwoordig heel veel gegevens op een mobiel apparaat. Die kun je wegschrijven naar SQL Anywhere; zeg maar: onze mobiele database. Deze gebruiken managers vaak om dashboards op hun mobiele apparatuur te kunnen raadplegen. Tijdens een bespreking hebben zij zo bijvoorbeeld een overzicht van de verkopen van het afgelopen kwartaal; en dat kunnen ze uitsplitsen naar regio, verkoper, product, noem maar op. Let wel: dat zijn historische overzichten; niet real-time, maar dat is dan ook niet nodig.”

Bij dit alles speelt vooral de keuze voor het juiste beheerplatform. Raben geeft aan dat organisatie zorgvuldig moeten jongleren met data: de waarde bepalen van de gegevens, die te koppelen aan de bedrijfsvoering, om vervolgens te kunnen beslissen welk type database te gebruiken. Om deze verschillende databases op één manier te beheren heeft SAP het Real Time Data Platform ontwikkelt. Hiermee kunnen klanten data op verschillende manieren opslaan onder de paraplu van één beheerplatform. Hiermee kan  verschillende data het beste en meest kostenefficiënt tot hun recht komen.”

Alles grijpt ineen
Een trendoverzicht zonder de cloud, is tegenwoordig natuurlijk niet compleet, aldus Raben. “Wij hebben onlangs HANA als cloudplatform aangeboden. Dat biedt de voordelen die cloud nu eenmaal met zich meebrengt. Er zijn nu meerdere ontwikkelingen te signaleren: van BI naar BA, in-memory databases, de cloud, en mobile. Het grijpt allemaal in elkaar. Je ziet ook dat, als gevolg van de nieuwe technologieën, nieuwe bedrijfstoepassingen ontstaan. Zoals reeds genoemd de energiebedrijven die informatie van “slimme meters” kunnen gebruiken om de inkoop en verkoop van energie slimmer op elkaar af te stemmen. “

In ‘one size fits all’ heeft SAP al langer niet geloofd, zegt Raben: “Wij zijn al vroeg begonnen met oplossingen te maken voor specifieke sectoren, zoals maakindustrie, finance, retail, procesindustrie. Noem maar op; we hebben 27 verschillende smaken ontwikkeld. Daar blijven we mee doorgaan; en dankzij de nieuwe technologieën zijn we in staat om voor iedere branche innovatieve oplossingen te bieden.”