Visie: Verandert er nog wat in BI-land?

In tegenstelling tot wat je zou verwachten is er in de wereld van Business Intelligence de laatste 25 jaar weinig geïnnoveerd. We bouwen nog steeds datawarehouses met Kimball-sterren en de meeste organisaties gebruiken Business Intelligence alleen voorrapportages en ad-hoc query's. De echte toegevoegde waarde van deze traditionele Business Intelligence toepassingen verdwijntdoordat de technologieervan aanzienlijk achterloopt.Waar zijn de innovatieve veelbelovende BI-tools die wél aansluiten bij de marktbehoefte?

De meeste gerenommeerde Business Intelligence leveranciers van het eerste uur, zoals Business Objects en Cognos, zijn opgekocht door de grote,wereldwijd opererende software multinationals. Het effect hiervan is dat deze organisaties de laatste jaren weliswaar veel in de integratie van hun producten hebben geïnvesteerd, maar datzij desondanks vrijwel dezelfde functionaliteit leveren als een aantal jaren terug. Deze leveranciers richten zich voornamelijk op de echt grote klanten (multinationals). Voor middelgrote en kleine organisaties maken zij Business Intelligence niet erg toegankelijk. Leveranciers zoals SAP en IBM zijn bovendien zo omvangrijk dat zij kleinere organisaties niet zelf bedienen, dat verloopt via tussenpartijen. Een persoonlijke binding met de klant is daardoor vaak niet aanwezig.

Eindgebruiker aan zet

Waar de gevestigde spelers de afgelopen jaren dus niet veel verder zijn gekomen dan BI ‘op de oude voet’, zijn er nieuwe spelers opgestaan die wél met innovatieve BI-oplossingen komen. Deze nieuwe leveranciers gebruiken onder meer In-Memory-Database technieken enDatawarehouse Automation en hebben BI Cloud/SaaS-oplossingen in hun productlijnen. Opmerkelijk is dat zij zich vooral richten op de eindgebruikers in de organisatie.

De producten zijn gebruiksvriendelijk (SelfService BI) en functioneren zo laagdrempelig dat het inschakelen vandure specialisten en ICT-ersoverbodig wordt. Die focus op eindgebruikers is natuurlijk niet vreemd. Zij hebben immers informatie nodig om effectief en snel te kunnen beslissen en hebben geen tijdom drie maanden te wachten op informatie die tegen die tijd waarschijnlijk niet meer relevant is.

De eerste nieuwe golf van deze nieuwe BI-leveranciers bracht zogenaamde ‘Data Discovery’oplossingen op de markt die direct op eindgebruikers waren gericht metonder meer dashboards, scoreboards en geavanceerde grafieken. Met deze toepassingen kunnen op basis van de lokaal opgeslagen gegevens in een paar klikken mooie visualisaties gemaakt worden. Zeker bruikbaar voor kleinere organisaties, maarwel beperkt voororganisatiebrede BI behoeften.Data Discovery is mede ontstaan vanuit onvrede bij eindgebruikers over de traagheid van de traditionele BI-toepassingen. Waar de traditionele BI-tools te star waren, bleken de Data Discovery tools een succes.

Versnippering

Een nadelig effect is dat deze tools een versnippering aan informatie binnen de organisatie teweeg brengen. Met een bredere inzet van dit soort software – voorbeelden zijn QlikView, Tableau en Spotfire - binnen de organisatie zie je meerdere versies van de waarheid ontstaan. De nieuwe opkomende Business Intelligence SaaS-leveranciers zien dit als een gat in de markt en groeien snel doordat zij de gebruikersvriendelijkheid van de Data Discovery toepassingen leveren, maar gelijktijdig de functionaliteit hebben van de traditionele Business Intelligence Suites. 1010Data, Birst, GoodData, PivotLink en myDials zijn nieuwe veelbelovende opkomende BI Cloud/SaaS-leveranciers. Hun marktaandeel groeit momenteel het snelst in de Verenigde Staten, maar het is een kwestie van tijd dat deze leveranciers ook in de rest van de wereld hun marktaandeel gaan opeisen.

Beoogd resultaat blijft uit

Gebruikersvriendelijkheid, Cloud/SaaS-oplossingen en nieuwe technieken leveren de nieuwe leveranciers zeker succes op. Maar er is meer aan de hand met business intelligence. In 2011 heeft Gartner een rapport gepubliceerd waarin werd geconstateerd dat tussen de 70 en 80 procent van de business intelligence projecten niet het beoogde resultaat opleveren. In sommige gevallen mislukken de projecten volledig, maar ook zijn er vaak projecten waar men genoegen neemt met een gedeelte van het gewenste resultaat. Een schokkend rapport, maar voor business intelligence experts eigenlijk geen nieuws. Al sinds 1990 weten we dat business intelligence projecten vol met risico's zitten en dat organisaties voorzichtig zijn met het doen van grote investeringen hierin. De vraag is dus: waar gaat het fout en wat maakt de overige 20 à 30 procent wel succesvol?

Voor het antwoord moeten we even uit de wereld van business intelligence stappen en de resultaten van gewone IT-projecten onderzoeken.Ook hier zien we vanaf 1990 dat ongeveer 60% van projecten niet voldeed aan de eisen. Te laat, nooit afgemaakt of niet volgens de specificaties opgeleverd. Daar is echter zo'n zeven jaar geleden verandering in gekomen door de invoering van zogeheten ‘agile development’ (‘wendbare ontwikkeling’). Uit onderzoek (IBM) blijkt dat deze nieuwe manier van ontwikkelen tot een resultaatverbetering van 60% heeft geleid.

Agile, het nieuwe toverwoord

Het belangrijkste kenmerk van ‘agile development’ is het vermogen om het ontwikkelproces aan te passen aan de dynamiek van de organisatie. Concreet kleine stappen maken en in lijn blijven met de doelstellingen van de organisatie en/of het proces. Agile is dus het nieuwe toverwoord, maar wat betekent dat dan in combinatie met business intelligence?

Agile business intelligence is een proces en/of systeem dat zich kan aanpassen aan een constant veranderende omgeving en daarnaast de mogelijkheid biedt om proactief de informatiebehoefte van de eindgebruikers in te vullen. Dit vraagt om nieuwe technieken en architecturen, omdat het systeem eenvoudig en snel aangepast moet kunnen worden, waarbij de business voor een groot gedeelte zelf invloed moet hebben op de informatievraag.

De traditionele business intelligence leveranciers leveren systemen waarvan de architecturen echter al ruim voor de eeuwwisseling zijn ontworpen en zijn daardoor per definitie niet wendbaar (agile). Het aanpassen van deze systemen op een steeds sneller veranderende omgeving vergt veel inspanningen enwordt daardoor een toenemende kostenpost binnen de organisatie. Dit maakt de weg vrij voor nieuwe technologieën en architecturen. De Data Discovery tools waren het eerste antwoord op de behoefte aan meer wendbare toepassingen.

Self Service BI

Het definitieve antwoord lijkt meer te zitten in een nieuwe generatie business intelligence toepassingen die de komende jaren een belangrijke rol van betekenis zal gaan spelen. Zowel de softwarearchitectuur als innovatieve functionaliteit van deze toepassingen zullen zich onderscheiden ten opzichte van de traditionele BI-oplossingen en zullen ervoor gaan zorgen dat de kloof tussen IT en de business smaller wordt. Cloud-technologie zal hierin een belangrijke rol gaan spelen. Een voorbeeld is Birst dat qua architectuur en flexibiliteit alles in zich heeft om een agile business intelligence proces te ondersteunen. De huidige gebruikers van Birst beamen dat de gewenste informatie snel en effectief op de werkplek wordt gebracht. Dat heeft het bedrijfook een prominente binnenkomst in het Gartner Magic Quadrant voor BI opgeleverd.

BI voor iedereen

Tot slot wordt met de komst van BI-oplossingen in de cloud en in de vorm van SaaS,BI steeds laagdrempeliger. Zó laagdrempelig dat BI ook binnen bereik komt van kleinere bedrijven. De omvang van de organisatie is daarom geen drempel meer en de behoefte aan informatie wordt steeds meer leidend bij de keuze tot inzet van Business Intelligence. Dat betekent dat organisaties over de hele linie, van klein tot groot, hun eindgebruikersBI kunnen bieden, waarmee zij op basis van eigen inzichten informatie kunnen vergaren en daardoorbetere beslissingen kunnen nemen. Er verandert dus wel degelijk wat in BI-land!

Freek Kamst is directeur van E.Novation Business Consultancy