DDMA: Transparante informatievoorziening rondom online privacy en data delen loont

Nederlandse consumenten zijn steeds bewuster van hun online privacy, maar ervaren nog altijd beperkte controle bij het delen van hun data. Dat blijkt uit de DDMA Privacy Monitor 2025, die dit jaar voor de tweede keer is verschenen. Het onderzoek laat zien dat transparante en duidelijke informatievoorziening cruciaal is om het vertrouwen te winnen van consumenten en de bereidheid tot het delen van data te vergroten. Hiermee nemen organisaties niet alleen verantwoordelijkheid, maar het is voor hen ook een strategische kans.

Uit de groepsgesprekken blijkt dat consumenten nog altijd negatieve associaties hebben rondom online privacy en het delen van data. Ze ervaren een gevoel van gelaten acceptatie rondom het delen van data, omdat zij denken geen echte keuze te hebben. Het is onvermijdelijk in de huidige maatschappij, en hoewel de consumenten inmiddels iets beter op de hoogte lijken te zijn over online privacy, blijven de frequentie, het gebrek aan diepgaand begrip, en complexe cookiebanners en privacyverklaringen een belemmering vormen.

Uit de vorige Privacy Monitor (uit 2023) bleek al dat 70 procent van de Nederlandse consumenten het (zeer) belangrijk vindt dat organisaties transparant zijn over de dataverzameling. Dit kwam ook duidelijk naar voren in de groepsgesprekken van dit jaar. Consumenten zien dit dan ook het liefst terug in cookiebanners en privacyverklaringen, door middel van duidelijke, beknopte en begrijpelijke informatie over welke data wordt verzameld, hoe deze wordt gebruikt, wat het voordeel is van het accepteren voor consumenten en het mogelijke nadeel van weigeren. Hierbij moeten keuzes gelijkwaardig worden vormgegeven en getoond en in één oogopslag zichtbaar zijn. Bij het tonen van voorbeelden van cookiebanners in de groepsgesprekken kwam dit duidelijk terug. Naar aanleiding van de cookiebanner van Vereniging Eigen Huis zei een consument bijvoorbeeld:

Acceptatie van AI bevorderen
Door consumenten transparant te informeren over online privacy en het delen van data, afgestemd op het kennisniveau van de doelgroep, kunnen organisaties verantwoordelijkheid nemen om bij te dragen aan een positievere associatie rondom online privacy. Dat kwam duidelijk naar voren uit de groepsgesprekken. Bovendien biedt het organisaties een strategische kans om het vertrouwen van (potentiële) klanten te winnen, de klantrelatie te versterken en bovendien vergroot transparante informatievoorziening de bereidheid van consumenten om persoonlijke data te delen.

Dit geldt ook bij het gebruik van consumentendata voor AI binnen organisaties. Het onderzoek laat zien dat bij de gemiddelde consument kennis ontbreekt over AI, de impact ervan op hun online privacy en mogelijke risico’s. Om de acceptatie van AI verder te bevorderen, ligt er een belangrijke taak voor organisaties om vertrouwen en bewustwording te creëren onder consumenten. Dit kan door transparant te zijn over hoe AI wordt toegepast, welke gegevens worden verzameld en welke risico’s en voordelen voor consumenten dit met zich meebrengt.

De uitgesproken wens van consumenten voor standaardisatie van cookiebanners en privacyverklaringen, betere consumentenvoorlichting over online privacy, en het gebruik van een keurmerk voor online privacy geven aan dat consumenten in zekere zin de verantwoordelijkheid ook willen delen met toezichthouders, branchevertegenwoordigers en/of organisaties. Het voldoen aan deze behoeften kan de marketingsector helpen een betrouwbaarder imago op te bouwen.

DDMA Privacy Monitor 2025