Techleap: Nederland biedt AI-bedrijven onvoldoende om snel te groeien

Twee derde van de Nederlandse AI-startups heeft moeite om investeringen aan te trekken. Dat blijkt uit een rapport van Techleap over de uitdagingen van Nederlandse AI-bedrijven. Naast financiering hebben Nederlandse AI-bedrijven moeite om door te groeien door stroeve markttoegang en een gebrek aan talentvolle medewerkers. De juiste randvoorwaarden voor groei zijn noodzakelijk, omdat deze ondernemingen een enorme economische en maatschappelijke impact kunnen maken.

Nederland telt zo’n 750 AI-bedrijven, wat slechts 10 procent van de volledige startupmarkt is. Veel Nederlandse AI-bedrijven richten zich vooral op de ontwikkeling van AI gebaseerde softwareoplossingen en minder op de ontwikkeling van AI-hardware of -infrastructuur. De meeste bedrijven zitten nog in de vroege fase, waarin productontwikkeling en afstemming met de markt centraal staan.

Jonge Nederlandse AI-startup richt zich nog niet op grote investering
Driekwart (77 procent) is jonger dan vijf jaar en bijna de helft (45 procent) zoekt naar investeringen tussen de 250.000 en 2 miljoen euro. Terwijl de AI-trend in volle gang is, richt slechts vier procent van de AI-startups zich momenteel op meer dan 10 miljoen euro aan investeringen. Daarin wijkt Nederland in negatieve zin af van landen om ons heen waar gemikt wordt op hogere bedragen zodat bedrijven sneller schalen.

Techleap ziet een rol voor investeerders weggelegd om meer technische kennis op te doen over de verschillen in AI-oplossingen. Ook (toegang tot) publieke investeringen kunnen efficiënter worden ingericht. Dit kan bijvoorbeeld door procedures te versnellen of door fondsen vanuit de overheid te bundelen zodat grotere investeringen mogelijk zijn.

Samenwerking met techondernemers voor AI-beleid
In andere landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, wordt intensief samengewerkt tussen overheid en techondernemers bij het opstellen van AI-beleid. Voor Nederland is het een belangrijk aandachtspunt om de verbinding tussen ondernemers en de overheid te verbeteren voor effectievere regelingen, zo stelt het rapport. Techondernemers moeten eerder betrokken worden bij beleidstrajecten, zodat de uitkomsten beter aansluiten bij hun praktijk.

“Het is duidelijk dat een hogere ambitie en meer actie nodig is als we koploper willen zijn in AI-ondernemerschap”, stelt Maxime Lubbers, AI-expert bij Techleap. “De vernieuwingskracht van AI bedrijven is ongekend en biedt een enorme economische en maatschappelijke waarde voor Nederland, wat al blijkt uit voorbeelden als Weaviate en Cradle. Nu is het tijd voor leiders en besluitvormers binnen groot- en kleinbedrijf en de overheid om AI te omarmen als een strategische kans. Iedereen heeft een rol in de samenwerking voor snellere AI-implementatie in Nederland.”

Stroeve markttoegang en gebrek aan talent
Naast financiering worden bekendheid over AI-toepassingen binnen verschillende sectoren (56 procent) en markttoegang voor kleinere toetreders (52 procent) veel genoemd als uitdaging. Het gaat de ondernemers dan vooral om toegang tot gezamenlijke faciliteiten voor onderzoeken, testen en prototypes. Voldoende datasets en computerkracht staan hoog op het wensenlijstje van Nederlandse AI-bedrijven.

Ook het aantrekken van talent met de juiste vaardigheden is een veelgehoorde uitdaging onder de AI-startups (46 procent). Met name medewerkers in technische functies, zoals engineers en developers, zijn schaars. Aandelenopties worden genoemd als een stimulans om talent te vinden en houden. Momenteel kunnen die als arbeidsvoorwaarde onvoldoende worden benut, vanwege minder gunstige belastingtarieven in vergelijking met andere landen.

Methodiek
Het onderzoek naar de uitdagingen voor Nederlandse AI-bedrijven is via een (internationale) ecosysteem-analyse, diepte-interviews met (internationale) ondernemers, overheden, investeerders en wetenschappers en een enquête uitgevoerd bij 141 Nederlandse techondernemers. Techleap doet onderzoek naar de uitdagingen in het techecosysteem om uitdagingen te adresseren en verbeteringen aan te jagen, waardoor Nederlandse AI-bedrijven sneller kunnen schalen.