Coronavirus zet transitie naar nieuwe werkvormen in hoogste versnelling

Van de Nederlandse organisaties heeft 61 procent drastisch in moeten grijpen in hun HR-processen na het uitbreken van het coronavirus. De organisaties hebben HR-processen opgeschort of zelfs stopgezet. Dat blijkt uit een steekproef die gehouden is onder 150 HR-professionals afkomstig uit alle sectoren, uitgevoerd door Berenschot, AFAS Software en Performa.

Nog eens elf procent van de respondenten geeft aan dat hun organisatie op termijn dezelfde maatregelen neemt of al overweegt. Dat zou betekenen dat binnen afzienbare tijd in totaal 72 procent van de Nederlandse organisaties HR-processen stil legt of uitstelt. Bij 23 procent van de organisaties zijn de opleidingsmogelijkheden acuut beperkt. Hans van der Spek, manager kenniscentrum HCM bij Berenschot, waarschuwt dat deze ontwikkelingen organisaties ver terug kunnen werpen: “Dit effect is verontrustend te noemen omdat met het stilleggen van processen als de HR-cyclus, training en opleidingen, een rem komt op noodzakelijke onderhoud en ontwikkeling van medewerkers en organisatie. Het is zaak om goed voorbereid deze crisis uit te komen.”

Werkgelegenheid onder druk
Eén van de meest voorkomende maatregelen die organisaties hebben moeten doorvoeren is een vacaturestop. 35 procent van de HR-professionals heeft al de beslissing moeten maken om voorlopig niemand meer aan te nemen. Achttien procent van de respondenten verwacht dat een dergelijke stop binnen afzienbare tijd zal worden geïntroduceerd. Bijna een derde van de respondenten geeft daarnaast aan dat stages en traineeprogramma’s bij hun bedrijf zijn opgeschort. Dertig procent van de organisaties zijn inmiddels genoodzaakt om de inzet van hun flexibele schil terug te brengen en veertien procent van de organisaties heeft al een besluit genomen de duur van overeengekomen arbeidscontracten aan te passen.

“In tijden van onzekerheid is dit een gebruikelijke reflex”, licht van der Spek toe. “Ingrijpen in het medewerkersbestand is voor werkgevers een snelle manier om de financiële pijn te verzachten, maar we kunnen van vorige crises leren dat we met het wegsturen van werknemers ook de nodige schade kunnen veroorzaken. Wat dat betreft is de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid uiterst welkom.”

Effecten die nu aan de orde zijn of voor de rest van 2020 verwacht worden

Verminderde productiviteit, ondanks hogere werkdruk
Uit de rondgang blijkt dat medewerkers kampen met een hogere werkdruk, en minder productief zijn. 38 procent van de respondenten geeft aan dat de werkdruk door de crisis is toegenomen. Dertig procent verwacht dit in de nabije toekomst ook mee te gaan maken. 52 procent van de ondervraagden moet erkennen dat de productiviteit flink is gekelderd. Britt Breure, HR manager bij AFAS Software, herkent dit en werpt hiervoor een verklaring op: “Veel mensen moeten opeens vanuit een kantoorsituatie omschakelen en alles digitaal doen. Het werk komt letterlijk binnen in de huiskamers van mensen waar vaak partners en kinderen ook de hele dag zijn. Met de planning die hierbij komt kijken, legt dat alleen al een bepaalde druk op mensen. Zo’n transitie is niet in één dag gemaakt en vraagt veel van de medewerkers. Toch zullen we deze omslag met z’n allen moeten maken om er sterker uit te komen.”

Digitalisering wordt massaal omarmd
Om in de huidige situatie toch zoveel mogelijk werk gedaan te krijgen, heeft 88 procent van de organisaties al nieuwe werkvormen geïntroduceerd. Iets meer dan dertig procent van de organisaties ontwikkelt nieuwe producten en diensten. Breure juicht deze ontwikkelingen toe: “Hoe vervelend deze situatie ook is, het is mooi om te zien hoe organisaties digitalisering omarmen om effectief te blijven werken. En om verbondenheid te verhogen door bijvoorbeeld online koffiemomenten communicatie via het intranet. Het is alleen maar slim wanneer organisaties zich juist in deze tijden doorontwikkelen. Zo kunnen ze op de korte termijn overleven en het is tegelijkertijd vast een investering voor alles dat er straks staat te wachten in het post-corona tijdperk.”