De groeispurt van cloud computing

Cloud computing is zo'n fenomeen dat eigenlijk al heel lang bestaat, maar toch in een tijdsbestek van een paar jaar ongekend hard heeft kunnen groeien. Ga maar na; in de jaren zestig en zeventig bestonden er al thin clients die verbonden waren met een gecentraliseerde server, wat je zou kunnen zien als een voorloper van de huidige cloud-infrastructuur. Toch lijken we nu pas middenin de sterkste groeispurt van de cloud te zitten. Analistenbureau IDC becijferde onlangs dat de cloud op dit moment, met 25 procent, zeven keer zo hard groeit als de gemiddelde IT-sector. Dat is niet zo vreemd: cloud computing is in een paar jaar uitgegroeid van een slimme manier om (beheer)kosten te besparen naar een strategische keuze voor IT-oplossingen met een flinke impact op de concurrentiepositie van een organisatie.

De groei van het fenomeen ‘cloud’ is te danken aan verschillende mijlpalen en ontwikkelingen door de afgelopen jaren.

1. Amazon lanceert concurrentiestrijd in 2006
Terwijl Nederland nog massaal op Hyves zat en nog niet op Facebook, maakte Amazon.com een opvallende move. De Amerikaanse e-commerce-gigant mengde zich met de lancering van Amazon Web Services (AWS) in de markt van cloud computing. Dat wil zeggen; het bedrijf ging zijn ongebruikte serverruimte verhuren aan klanten die deze ruimte nodig hadden, met name voor het hosten van websites. Inmiddels verdient Amazon ruim 14 miljard dollar per jaar aan de cloud, en die omzet groeit jaarlijks ongeveer met 50 procent.

2. Smartphone maakt de weg vrij
Voor veel IT-ontwikkelingen van het afgelopen decennium geldt dat de smartphone een belangrijke rol heeft gespeeld in de doorbraak ervan. Voor cloud computing is dat niet anders. We zijn het als consument steeds gewoner gaan vinden dat we bestanden opslaan in de cloud en overal tot onze beschikking hebben. Dat is een grote mentaliteitsverandering geweest ten opzichte van het PC-tijdperk, waarin we bestanden per sé op onze lokale harde schijf wilden bewaren. We waren niet langer gebonden aan een volledige PC of laptop, en maakte hiermee een duidelijke stap richting een ‘mobile-first’-generatie.

3. Microsoft en Google betreden de ring
Microsoft en Google zijn al jaren bekende spelers in de cloud-markt, met name met consumentenoplossingen als Hotmail en Gmail. Toen Amazon zich als cloud-speler ging positioneren, sprongen deze IT-bedrijven daar gretig op in. Op dit moment worden Microsoft Azure en Google Cloud Platform gezien als de grootste concurrenten van Amazon. Dat het hard gaat met de ontwikkelingen in de cloud, blijkt wel uit het feit dat Azure pas in 2008 werd gelanceerd. Inmiddels heeft Microsoft datacenters in maar liefst 36 regio’s, verspreid over de hele wereld.

4. De cloud als democratisering van rekenkracht
De grote belofte van cloud computing is toch wel dat iedere organisatie altijd en overal toegang heeft tot global scale-technologie, die vroeger was voorbehouden aan grote corporaties. Zonder dat je als bedrijf zelf hoeft te investeren in datacenters, hardware of appliances kun je via de grote cloud-vendoren computer-resources inhuren wanneer je dat wilt, ook tijdelijk. Een wetenschappelijk experiment waarvoor de rekenkracht van 2.000 computers nodig is? Nog niet zo heel lang geleden moest je daarvoor daadwerkelijk 2.000 computers aanschaffen en daarna weer verkopen. Nu huur je de capaciteit tijdelijk in en betaal je alleen voor wat je gebruikt.

Dankzij de cloud heeft dus iedereen, ongeacht zijn of haar budget, de beschikking over state-of-the-art opslag- en rekencapaciteit. Dat betekent voor de wat grotere organisaties ook dat kleine, flexibele start-ups eenvoudiger de concurrentie kunnen aangaan. Ze hoeven immers niet meer de beschikking te hebben over grote IT-budgetten om dezelfde infrastructuur tot hun beschikking te hebben.

5. Security en privacy is steeds minder vaak een issue
In de begindagen werden privacy en security nog wel genoemd als redenen voor bedrijven om niet de transitie naar de cloud te maken. Nu is het besef doorgedrongen dat het nog best ingewikkeld is om lokale datacenters hetzelfde security-niveau mee te geven als dat van de grote cloud-spelers. Zelfs De Nederlandsche Bank heeft een aantal grote cloud-leveranciers (waaronder Microsoft, Google en Amazon) gecertificeerd, waardoor deze aan alle eisen voldoen om in de financiële sector gebruikt te worden. Wat natuurlijk blijft, is dat je in de cloud op een veilige en verantwoorde manier moet omgaan met gevoelige informatie.

6. De cloud als enabler van artificial intelligence en machine learning
Onder cloud computing vallen verschillende afkortingen die eindigen op -aas: SaaS, IaaS en Paas.
Het gebruik van applicaties in de cloud (Software-as-a-Service, of SaaS) is eigenlijk al gewoongoed geworden: denk maar aan CRM-applicaties als salesforce, die alleen in de cloud worden aangeboden. Bij Infrastructure-as-a-Service of IaaS worden applicaties verhuisd van eigen servers naar cloud-hosted virtual machines (VM’s). IaaS gaat om het inhuren van rekenkracht, opslagcapaciteit en netwerkcapaciteit.

De overgang naar PaaS (Platform-as-a-Service) is er een die voor veel organisaties voor de komende jaren op de planning staat. Bovenop de cloud-infrastructuur kun je allerlei extra diensten inhuren; van databases en middleware tot artificial intelligence en machine learning. Microsoft, Google en Amazon proberen de volgende ronde van de concurrentieslag te winnen met cloud-tools. Zo kun je als gebruiker van Google Cloud Platform gebruik maken van een artificial intelligence-tool die voorwerpen in foto’s en video’s kan herkennen en registreren.