City Brain kan helpen stedelijke vraagstukken op te lossen

In een City Brain brengen gemeente, bedrijven en bewoners data bij elkaar over bijvoorbeeld verkeersstromen, vuilophaaldiensten en buurtactiviteiten. Hierdoor worden problemen in de stad beter inzichtelijk en kunnen die beter aangepakt worden. Bijzonder lector Nanda Piersma van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) pleit voor een City Brain als openbare dienst. Zij hield op 17 april haar lectorale rede.

Steden verzamelen steeds meer data, bijvoorbeeld over het groeiend gebruik van elektrische laadpalen, slimme vuilophaalsystemen en goede verkeersdoorstroming. De stad Amsterdam loopt in Nederland voorop in het verzamelen en publiceren van dergelijke ‘city data’. Datagedreven dienstverlening kan de stad leefbaarder maken, kosten besparen en verspilling verminderen. Voorwaarde is wel dat zo’n City Brain ook veilig, transparant en democratisch is. Dr. Nanda Piersma is als bijzonder lector Big Data in de stad verbonden aan de HvA (de faculteit Techniek en de faculteit Digitale Media en Creatieve Industrie) en het Centrum voor Wiskunde en Informatica (CWI). Zij pleit voor de ontwikkeling van een City Brain als openbare dienst, net als bijvoorbeeld voor water en elektriciteit.

Verantwoordelijke data science
Nanda Piersma: “Amsterdam heeft de ambitie om te groeien en staat daarom voor grote uitdagingen op het gebied van dienstverlening, mobiliteit, energiebehoefte, bestuurs- en samenwerkingsvormen en leefbaarheid. Door ICT en de beschikbaarheid van grote hoeveelheden informatie, Big Data, kunnen we veel problemen in de stad beter inzichtelijk maken en nieuwe oplossingen bedenken. In steden als Parijs, Singapore en Macau is de ontwikkeling van City Brains al een stap verder dan bij ons, bijvoorbeeld op het gebied van verkeersdoorstroming, parkeren, veiligheid en crowd control. Wat we daarvan kunnen leren is dat het essentieel is om de privacy van data te waarborgen. Privacy is een randvoorwaarde om mensen datagedreven oplossingen en intelligente systemen te laten vertrouwen. Ook moeten alle inwoners ervan kunnen profiteren en er invloed op kunnen uitoefenen. We hebben daarom een ‘verantwoordelijke’ data science nodig, met begrijpelijke, transparante en veilige datamodellen.”

Inclusieve datapraktijken
“Steden functioneren beter als ‘urban computing’ een openbare dienst wordt, net als voorzieningen voor water, elektriciteit en dergelijke”, stelt Piersma. “Een city brain is een data-analyse systeem, bedoeld om city services te verbeteren. De data zijn afkomstig uit verschillende bronnen en van verschillende eigenaren. Zo brengt het Citizens Data Lab van de HvA bewonersinitiatieven bij elkaar in het kader van empowerment. De gemeente Amsterdam heeft daarvoor veel open data beschikbaar gesteld. Bewonersinitiatieven als VoorElkaarInDeBuurt, JeKuntMeer, AtlasVanDeWijk en Buuv kunnen deel gaan uitmaken van het City Brain. Ook staat de ontwikkeling van een Amsterdam Data Exchange (AMDEX) op ons verlanglijstje. Dat moet een veilige digitale marktplaats worden voor bedrijven, organisaties en overheden, waar data kunnen worden samengebracht voor een specifiek doel. Bedrijven kunnen door het samenbrengen van databronnen bijvoorbeeld betere onderhoudsvoorspellingen doen voor vliegtuigen, doordat ze niet alleen over de eigen data beschikken, maar ook over die van collega-vliegmaatschappijen.”

Big Data-station
De komende jaren werkt het team van het lectoraat Big Data in de stad van de HvA en het CWI samen met de stad aan het City Brain Amsterdam. “Maar de ontwikkelingen in de data science gaan zo razendsnel dat je dit vak niet op de traditionele manier kunt inbedden in het onderwijs”, zegt Piersma. “Want tegen de tijd dat je je curriculum hebt aangepast is de nieuw ontwikkelde kennis allang weer achterhaald. Daarom gaan we een Big Data-station opzetten. Daarin werken studenten, onderzoekers en docenten samen met overheden en bedrijven aan de verdere ontwikkeling datagedreven services voor de stad.” Op 12 april werd bekend dat Nanda Piersma is benoemd tot Comenius Senior Fellow, een onderwijsinnovatieprogramma van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO). Het bedrag van 100.000 euro gaat ze besteden aan de ontwikkeling van het Big Data-station.