Big Data-specialisten Bijnens en Backelant willen Big Data democratiseren

Nathan Bijnens en Wesley Backelant worden in de IT-wereld evangelisten genoemd. Als het over Big Data gaat, is dat ook zeker van toepassing. Want Big Data verzamelen lijkt tegenwoordig simpel, wat er achteraf mee gebeurt blijkt steeds vaker ethische dilemma’s op te leveren. Denk aan de Amerikaanse verkiezingen, die achteraf bezien beslist lijken te zijn door Mr. Big Data. Denk aan de zelfrijdende auto’s van Tesla en Uber, die inmiddels beide één dode op hun geweten hebben.

Hoe gaat IT-gigant Microsoft om met de ethische dilemma’s? Dat zullen Bijnens en Backelant, beiden werkzaam bij Microsoft als Cloud Solution Architect, haarfijn uitleggen tijdens hun presentatie op de Big Data Expo in Mechelen. Wie er bij wil zijn, heeft nu nog kans om een gratis entreebewijs te scoren.

Nathan Bijnens

Volgens Microsofters Bijnens en Backelant zijn Big Data en kunstmatige intelligentie geen voorbijgaande hype. Het is belangrijk om deze IT-begrippen te democratiseren en de ethische aspecten goed te doordenken, voordat bedrijfsleven en/of dictators er mee aan de haal gaan. De researchafdeling van Microsoft groeide daarom in korte tijd van 5.000 naar 8.000 medewerkers. “De maatschappelijke gevolgen zullen groot zijn en kunnen positief, maar ook negatief uitpakken”, stelt het Vlaamse duo nuchter vast.

Big Data-uitdaging
Met chatbot Tay ontdekten de Microsoft researchers wat de invloed van het begrip ‘bias’ kan zijn op kunstmatige intelligentie. “Binnen 24 uur was deze zelflerende chatbot van Microsoft door haar chatpartners omgeturnd in een overtuigd racist. Dat experiment was voor ons erg leerzaam”, stelt Nathan Bijnens in een interview ter voorbereiding op hun presentatie bij de Big Data Expo. Want, wat te voorspellen viel, artificial intelligence blijkt volledig afhankelijk te zijn van de algoritmes en data die erin gaan. Als de input wordt beïnvloed door racistische propagandisten, kan zelfs de meest lieflijke chatbot al snel veranderen in een rabiate racist. “Hetzelfde maakten we mee bij een jury voor een ‘beauty contest’ vertelt Bijnen. Ook hier bleek dat het westerse schoonheidsideaal de overhand krijgt als je de deelnemers laat beoordelen door een zogenaamd neutrale AI-jury, die onafhankelijker en objectiever zou moeten oordelen dan echte mensen.”

AI en ethiek
Vandaar dat zij in hun presentatie ook beginnen met het ethische aspect van Big Data. Bijnens heeft als Microsoft-spreker en adviseur op het gebied van AI, Advanced Analytics, Cloud, Big Data en IoT de mogelijke gevolgen van gekleurde datasets op maatschappelijke kwesties bestudeerd: “Door de steeds grotere datasets en deep learning zullen Big Data en AI steeds grotere invloed krijgen op maatschappelijke ontwikkelingen. Algoritmes die AI mogelijk maken, bestaan al veel langer, maar pas de laatste jaren zijn er voldoende computercapaciteit, sensoren en connectiviteit om de omvangrijke datasets op te bouwen die nodig zijn voor zelflerende IT-systemen. We hebben daarbij bemerkt dat discriminatie en kleuring grote invloed hebben op de output.”

Wesley Backelant

Microsoft zoekt consensus
Microsoft’s positie in de ethische discussie is dan ook gericht op consensus. Backelant, die al meer dan twintig ervaring heeft met cloud- en datavraagstukken: “Privacy en beveiliging staan bij ons op de eerste plaats. We zien de maatschappelijke relevantie van onze platformen, zoals Windows, Office en Cortana, voor andere IT-leveranciers, maar ook voor instanties. Dat betekent echter ook dat we zeer voorzichtig willen omgaan met de privacy van onze eindgebruikers”, hint het duo naar het Britse databedrijf Cambridge Analytica dat, via Facebook, manipulatie, nepnieuws en verwarring onder Amerikaanse kiezers, de Amerikaanse presidentsverkiezingen heeft beïnvloed.
Daarom biedt Microsoft via haar clouddiensten ook harde privacygaranties aan haar klanten en slaat ze data desgevraagd alleen op bij beveiligde servers in Europa. “Daarvoor werken we samen met een Europese partij als het Duitse T-Systems, in de Benelux beter bekend van de mobiele operator T-Mobile. Daarmee voorkomen we ongevraagde privacyschendingen door de Amerikaanse Patriot-act”, stelt het duo.

Datalekken voorkomen
Ook Europa kent inmiddels de gevolgen van datalekken en digitale beïnvloeding van de publieke opinie. Het recente Nederlandse referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten heeft aangetoond dat de bevolking zich zorgen maakt over vergaande bevoegdheden om digitaal af te luisteren en het aanleggen van Big Data-datasets. Bijnens wil echter ook de positieve kanten van Big Data niet laten ondersneeuwen: “Met de app Seeing AI, kunnen blinden en slechtzienden de wereld om zich heen laten beschrijven door hun smartphone. Daardoor kunnen ze veel beter aan het maatschappelijk leven deelnemen. Dankzij gezichtsherkenning kan hun smartphone bijvoorbeeld vertellen wie ze onderweg tegenkomen. Ze kunnen de app gebruiken om een menu te laten voorlezen en objecten laten beschrijven. Dat is voor hen echt een uitkomst.”

Microsoft faciliteert
Backelant benadrukt dat Microsoft weliswaar dergelijke apps zelf ontwikkelt, maar verder vooral een neutrale, faciliterende rol wil spelen voor derden. Verder probeert het bedrijf open standaarden te ontwikkelen door samen te werken met andere grote ICT-partners, zoals Elon Musk (van Tesla), en Amazon. “Het is Microsoft’s missie om AI verder te democratiseren en complexe AI-modellen te integreren in onze belangrijkste applicaties en besturingssystemen, van Office tot Windows en Cortana.”

Fuel Efficiency
Een voorbeeld van de AI waar Microsoft Research zich momenteel mee bezighoudt is Fuel Efficiency. Door sensoren in te bouwen in motoren en de opgebouwde datasets te analyseren, is het mogelijk om procenten aan brandstof te besparen. Als dat op wereldwijde schaal gebeurt, kan dat een grote invloed hebben op de CO2-uitstoot. We bouwen bijvoorbeeld ook een kant-en-klare toepassing voor spraakherkenning in onze belangrijkste applicaties, maar laten het aan derde partijen over om deze met API’s toegankelijk te maken voor verder ontwikkelde toepassingen. Bijvoorbeeld voor gebruik op luchthavens, waar specifiek jargon wordt gebruikt en waar achtergrondgeluiden weggefilterd moeten worden om een echt bruikbare navigatietool te ontwikkelen om passagiers bij de vliegtuigen te krijgen.”

Wanneer spreekt Cortana Nederlands?
Tot slot benadrukt het tweetal dat ook zij helaas nog niet weten wanneer Cortana, de spraakherkenningsassistente van Microsoft, Nederlands zal begrijpen. “Tja, Nederland had Nieuw Amsterdam niet moeten verkopen aan de Engelsen. Dan was Nederlands nu een wereldtaal geweest en dan zou Cortana al lang Nederlands verstaan hebben, en misschien ook wel Vlaams.”

Nathan Bijnens en Wesley Backelant spreken op donderdag 26 april tijdens de Big Data Expo.
De Big Data Expo vindt plaats op woensdag 25 april en donderdag 26 april in de Nekkerhal Mechelen. Plattebeekstraat 1, 2800 Mechelen.